|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Вялікая Пятніца |
ЮТРАНЬ
(ДВАНАЦЦАЦЬ ЕВАНГЕЛЬЛЯЎ МУКАЎ ХРЫСТОВЫХ)
Пасьля звычайнага пачатку штодзённай ютрані, шасьці псалмаў, Мірнай літаніі і "Алілуя", людзі пачынаюць сьпяваць наступны трапар:
(Тон 8): Калі слаўныя вучні, абмытыя на вячэры, прасьвятліліся, злачынны Юда, захварэўшы на срэбралюбства, пацямнеў і прадаў Цябе, справядлівага Судзьдзю, беззаконным судзьдзям. Глядзі, прагны да багацьця, на таго, хто праз яго павесіўся! Уцякай ад ненасытнае душы, што наважылася на такое злачынства супраць Настаўніка. Усядобры Госпадзе, слава Табе. (Тройчы)
У міжчасе сьвятар у фэлоне, у суправаджэньні дыякана з кадзілам, выносіць Евангельле на сярэдзіну царквы і кладзе на прыгатаваны раней аналой. Пасьля дыякан кадзіць Евангельле, усю царкву і людзей.
Пасьля сьпеву – малая літанія:
Дыякан: Яшчэ і яшчэ ў супакоі Госпаду памолімся.
Людзі: Госпадзе, зьмілуйся.
Дыякан: Заступіся, зжалься, збаў і сьцеражы нас, Божа, ласкаю Тваёю.
Людзі: Госпадзе, зьмілуйся.
Дыякан: Успамянуўшы найсьвятую, усячыстую, найблаславёную, слаўную Ўладарку нашу Багародзіцу і заўсёды Дзеву Марыю і ўсіх сьвятых, самі сябе і адзін аднаго, і ўсё жыцьцё наша Хрысту Богу аддайма.
Людзі: Табе, Госпадзе.
Сьвятар: Бо Твая ёсьць дзяржава і Тваё валадарства, і сіла, і слава, Айца, і Сына, і Сьвятога Духа, цяпер і заўсёды, і на вякі вякоў.
Людзі: Амін.
Раздаюцца сьвечкі і дыякан адразу кажа:
Дыякан: І каб нам быць дастойнымі слухаць Сьвятое Евангельле Госпада Бога молім.
Людзі: Госпадзе, зьмілуйся; Госпадзе, зьмілуйся; Госпадзе, зьмілуйся.
Дыякан: Мудрасьць, устаньце, будзем слухаць Сьвятое Евангельле.
Сьвятар: Мір усім.
Людзі: І твайму духу.
Сьвятар: Чытаньне сьвятога Евангельля паводле Яна.
Людзі: Слава мукам Тваім, Госпадзе!
Дыякан: Слухайма ўважліва!
Сьвятар чытае першае Евангельле ад Яна (13:31-18:1):
ПЕРШАЕ ЕВАНГЕЛЬЛЕ
Сказаў Госпад вучням сваім: "Цяпер праслаўлены Сын Чалавечы і Бог праслаўлены ў Ім. Калі Бог праслаўлены ў Ім, то і Бог праславіць Яго і зараз праславіць Яго. Дзеці! Яшчэ нядоўга Я з вамі. Будзеце шукаць Мяне, але – як Я ўжо сказаў гэбрэям, так і вам кажу цяпер, – куды Я іду, вы ня можаце пайсьці. Новае прыказаньне даю вам: любіце адзін аднаго; як Я палюбіў вас, і вы любіце адзін аднаго. Па гэтым пазнаюць, што вы Мае вучні, калі будзеце мець любоў між сабою". Кажа Яму Сымон Пётра: "Госпадзе, куды Ты ідзеш?". Ісус адказаў яму: "Куды Я іду, ты ня можаш цяпер пайсьці за Мною, але пасьля пойдзеш". А Пётра Яму: "Госпадзе, чаму цяпер не магу пайсьці за Табою? Я жыцьцё сваё аддам за Цябе". Ісус адказаў: "Жыцьцё сваё за Мяне аддасі? Сапраўды, сапраўды кажу табе: певень не прапяе, як ты тройчы адрачэшся ад Мяне.
Няхай не трывожыцца сэрца ваша: верце ў Бога і ў Мяне верце. У доме Айца Майго шмат пакояў. Калі б так не было, Я сказаў бы вам, бо іду прыгатаваць вам месца. І калі пайду і падрыхтую вам месца, зноў прыйду і вазьму вас да сябе, каб і вы былі там, дзе Я". Кажа Яму Тамаш: "Госпадзе, мы ня ведаем, куды ідзеш: як жа можам ведаць дарогу?". Ісус яму ў адказ: "Я – дарога, і праўда, і жыцьцё. Ніхто не прыходзіць да Айца як толькі праз Мяне. Калі б вы ведалі Мяне, і Майго Айца ведалі б. Але цяпер вы Яго ведаеце і бачылі". Кажа Яму Піліп: "Госпадзе, пакажы нам Айца, і нам будзе даволі". Адказаў яму Ісус: "Столькі часу Я з вамі, Піліпе, і ты яшчэ Мяне не пазнаў? Хто бачыў Мяне, бачыў і Айца. Як жа ты кажаш: «Пакажы нам Айца»? Ці ж ня верыш, што Я ў Айцу, і Айцец ува Мне? Словы, якія кажу вам, не ад сябе кажу: Айцец, што ўва Мне, Ён сам робіць свае справы. Верце Мне, што Я ў Айцу і Айцец ува Мне. Калі ж не – дык прынамсі верце дзеля самых учынкаў. Сапраўды, сапраўды кажу вам: хто верыць у Мяне, будзе рабіць учынкі, якія Я раблю, і большыя за іх учыніць, бо Я да Айца іду. І калі нешта будзеце прасіць у імя Маё, зраблю, каб Айцец быў праслаўлены ў Сыне. І усё, пра што папросіце Мяне ў імя Маё, зраблю. Калі любіце Мяне, будзеце захоўваць Мае прыказаньні. Я ж папрашу Айца, і Ён пашле вам іншага Суцяшальніка, які будзе з вамі заўсёды – Духа Праўды, якога сьвет прыняць ня можа, бо Яго ня бачыць і ня ведае. Але вы Яго ведаеце, бо Ён у вас прабывае і ў вас будзе. Не пакіну вас сіротамі: прыйду зноў да вас. Яшчэ нядоўга, і сьвет Мяне ня ўбачыць. Але вы ўбачыце Мяне, бо Я жыву і вы жыць будзеце. У той дзень вы пазнаеце, што Я ў Айцу Маім, а вы ўва Мне і Я ў вас. Хто захоўвае Мае прыказаньні, той любіць Мяне. А хто любіць Мяне, таго Айцец мой будзе любіць, і Я таксама буду любіць яго і аб'яўлюся яму". Сказаў Яму Юда, не Іскарыёт: "Госпадзе, што гэта, што хочаш аб'явіць сябе нам, а ня сьвету?". Ісус сказаў яму ў адказ: "Калі хто любіць Мяне, захавае Мае словы, і Айцец Мой будзе любіць яго, і да яго прыйдзем і ў яго будзем прабываць. Хто ня любіць Мяне, не захоўвае слоў Маіх. А словы, якія чуеце, не Мае, але Айца, які паслаў Мяне. Гэта сказаў Я вам, будучы з вамі. А Суцяшальнік, Дух Сьвяты, якога Айцец пашле вам у Маё імя, Ён навучыць вас усяму і нагадае вам усё, што Я казаў. Супакой пакідаю вам, супакой Мой даю вам. Даю вам ня так, як дае сьвет. Хай не трывожыцца сэрца ваша і не баіцца. Вы чулі, што Я вам сказаў: Адыходжу і зноў прыйду да вас. Калі б вы любілі Мяне, вы б цешыліся, што іду да Айца, бо Айцец Мой большы за Мяне. А цяпер Я сказаў вам раней, чым гэта спраўдзіцца. Ужо ня буду вам шмат гаварыць, бо вось ідзе князь гэтага сьвету. Ён ня мае нічога свайго ўва Мне. Але хай сьвет даведаецца, што Я люблю Айца і раблю, як Мне Айцец загадаў. Устаньце, пойдзем адсюль!
Я сапраўдная вінаградная лаза, а Мой Айцец – вінаградар. Кожную галінку, што ўва Мне не прыносіць плоду, Ён адцінае, а кожную, што прыносіць плод, ачышчае, каб прыносіла большы плод. Вы ўжо чыстыя, дзякуючы слову, якое Я вам сказаў. Заставайцеся ўва Мне, і Я буду ў вас. Як галінка ня можа прыносіць плоду сама з сябе, калі не застанецца на вінаграднай лазе, гэтак і вы ня можаце, калі не застанецеся ўва Мне. Я – вінаградная лаза, вы – галінкі. Хто ўва Мне застаецца, а Я ў ім, той прыносіць шмат плоду, бо без Мяне ня можаце нічога рабіць. Той, хто не прабывае ўва Мне, будзе, як вінаградная галінка, выкінуты вон, і засохне. І зьбіраюць іх і кідаюць у вагонь, і яны згараюць. Калі прабудзеце ўва Мне, і слова Маё ў вас, чаго хочаце прасіце, і будзе вам. Айцец Мой будзе ўслаўлены тым, што прынесяце багаты плён і будзеце Маімі вучнямі. Як Мяне палюбіў Айцец, так Я палюбіў вас. Трывайце ў Маёй любові! Калі будзеце захоўваць мае прыказаньні, будзеце заставацца ў Маёй любові, як Я захаваў прыказаньні Айца і застаюся ў Ягонай любові. Гэта Я сказаў вам, каб Мая радасьць была ў вас, і каб вашая радасьць была поўная. Вось Маё прыказаньне: каб вы любілі адзін аднаго, як Я палюбіў вас. Няма большай любові, як тая, калі хто жыцьцё сваё аддае за прыяцеляў. Вы мае прыяцелі, калі выконваеце тое, што Я загадаў. Ужо не называю вас слугамі, бо слуга ня ведае, што робіць ягоны гаспадар, але Я назваў вас прыяцелямі, бо Я абвясьціў вам усё, што пачуў ад Майго Айца. Ня вы Мяне выбралі, але Я вас выбраў, і прызначыў на тое, каб вы ішлі і прыносілі плод, і каб плод ваш заставаўся, каб Айцец Мой даў вам усё, чаго ні папросіце ў Маё імя. Гэта загадваю вам, каб вы любілі адзін аднаго. Калі сьвет вас ненавідзіць, ведайце, што Мяне ён раней узьненавідзеў. Калі б вы былі ад сьвету, сьвет любіў бы вас, як сваё. Але як вы не ад сьвету, бо Я выбраў вас сабе ад сьвету, то сьвет ненавідзіць вас. Памятайце слова, якое Я вам сказаў: «Слуга ня большы за гаспадара». Калі Мяне перасьледавалі, то і вас будуць перасьледаваць. Калі Маё слова захавалі, то і ваша будуць захоўваць. Але ўсё гэта будуць рабіць вам дзеля Майго імя, бо ня ведаюць Таго, хто Мяне паслаў. Калі б Я не прыйшоў і не казаў ім, ня мелі б граху; а цяпер яны ня маюць апраўданьня за свой грэх. Хто ненавідзіць Мяне, ненавідзіць і Айца Майго. Калі б Я не зрабіў сярод іх учынкаў, якіх ніхто не зрабіў, ня мелі б граху. Цяпер жа яны бачылі і ўзьненавідзелі і Мяне і Майго Айца. Але гэта сталася, каб спраўдзілася напісанае ў Законе: «Узьненавідзелі Мяне без прычыны». Калі ж прыйдзе Суцяшальнік, якога Я вам пашлю ад Айца, Дух праўды, які ад Айца паходзіць, Ён будзе сьведчыць пра Мяне. А вы таксама будзеце сьведчыць, бо ад пачатку вы са Мною.
Гэта Я сказаў вам, каб вы ня ўсумніліся. Адлучаць вас ад сынагогі. Нават прыходзіць гадзіна, калі кожны, хто вас заб'е, будзе думаць, што робіць паслугу Богу. Будуць так рабіць, бо не пазналі ні Айца, ні Мяне. Але Я сказаў вам гэта, каб, калі надыдзе тая гадзіна, вы памяталі, што Я вам сказаў. Спачатку Я не казаў вам пра гэта, бо быў з вамі. А цяпер іду да Таго, хто паслаў Мяне, і ніхто не пытаецца ў Мяне: «Куды ідзеш?». Але ад таго, што Я вам гэта сказаў, смутак напоўніў сэрца ваша. Аднак кажу вам праўду: лепш для вас, каб Я адышоў. Бо калі не адыду, Суцяшальнік ня прыйдзе да вас. Калі ж адыду, пашлю Яго вам. А Ён, калі прыйдзе, пераканае сьвет у граху, у справядлівасьці, і ў судзе. У граху – бо ня вераць у Мяне; у справядлівасьці – бо іду да Айца, і больш ня ўбачыце Мяне; у судзе – бо князь гэтага сьвету ўжо асуджаны. Яшчэ шмат чаго маю сказаць вам, але цяпер вы ня зможаце ўмясьціць. Калі ж прыйдзе Ён, Дух праўды, дык давядзе вас да ўсёй праўды, бо Ён ня будзе казаць ад сябе, але скажа ўсё, што пачуе, і абвесьціць вам тое, што мае быць. Ён Мяне ўславіць, бо ад Майго возьме і абвесьціць вам. Усё, што мае Айцец – Маё. Дзеля гэтага Я сказаў, што ад Майго возьме і абвесьціць вам. Яшчэ хвіліна, і ня ўбачыце Мяне, і зноў хвіліна, і ўбачыце Мяне". Тады некаторыя з Ягоных вучняў сказалі адзін аднаму: "Што гэта значыць, што Ён нам кажа: Яшчэ хвіліна, і ня ўбачыце Мяне; і зноў хвіліна, і ўбачыце Мяне; таксама: Іду да Айца?". І казалі: "Што значыць гэтая хвіліна, пра якую Ён кажа? Не разумеем, што Ён гаворыць". Ісус пазнаў, што хацелі спытацца ў Яго, і сказаў ім: "Ці не пра тое разважаеце між сабою, што Я сказаў: Яшчэ хвіліна, і ня ўбачыце Мяне, і зноў хвіліна, і ўбачыце Мяне? Сапраўды, сапраўды кажу вам, што будзеце плакаць і галасіць, а сьвет будзе цешыцца; будзеце тужыць, але смутак ваш у радасьць абернецца. Жанчына, калі родзіць, адчувае тугу, бо прыйшла яе гадзіна; калі ж народзіць дзіця, не памятае болю з радасьці, што чалавек нарадзіўся на сьвет. І вы цяпер адчуваеце смутак, але Я зноў убачу вас і ўзрадуецца сэрца ваша, і радасьці вашай ніхто не адыме ад вас. У той дзень ні пра што ня будзеце пытацца ў Мяне. Сапраўды, сапраўды кажу вам: чаго папросіце Айца ў імя Маё, дасьць вам. Дагэтуль вы нічога не прасілі ў Маё імя: прасіце, і атрымаеце, каб радасьць вашая была поўная. Я казаў вам аб гэтых рэчах прыповесьцямі. Надыходзіць час, калі ўжо ня буду казаць вам у прыповесьцях, але абвяшчу вам адкрыта пра Айца. У той дзень будзеце прасіць у імя Маё, і не кажу, што Я буду прасіць за вас Айца. Сам Айцец любіць вас, бо вы палюбілі Мяне і ўверылі, што Я ад Бога выйшаў. Я выйшаў ад Айца і прыйшоў на сьвет; цяпер зноў пакідаю сьвет і іду да Айца". Ягоныя вучні сказалі: "Вось цяпер Ты гаворыш адкрыта і не кажаш ніякай прыповесьці. Цяпер ведаем, што ўсё ведаеш і няма патрэбы, каб нехта ў Цябе пытаўся. Таму верым, што Ты выйшаў ад Бога". Ісус адказаў ім: "Цяпер верыце? Вось надыходзіць гадзіна, дый ужо прыйшла, калі разьбяжыцеся кожны ў свой бок, і пакінеце Мяне самога; але Я не адзін, бо Айцец са Мною. Гэта Я сказаў вам, каб вы мелі супакой ува Мне. На сьвеце будзеце цярпець гора, але будзьце сьмелыя: Я перамог сьвет".
Так гаварыў Ісус, і, падняўшы вочы да неба, сказаў: "Ойча, надышла гадзіна! Услаў Сына Твайго, каб Сын уславіў Цябе, і каб сілаю ўлады, дадзенай Яму ад Цябе над кожным чалавекам, даў жыцьцё вечнае ўсім тым, каго Ты даў Яму. А гэта ёсьць вечнае жыцьцё: каб пазналі Цябе, адзінага праўдзівага Бога, і Таго, каго Ты паслаў, Ісуса Хрыста. Я ўславіў Цябе на зямлі, споўніўшы тое, што Ты Мне даручыў. А цяпер Ты, Ойча, услаў Мяне сам той славаю, якую Я меў у Цябе перад тым, як паўстаў сьвет. Я аб'явіў імя Тваё людзям, якіх Ты Мне даў. Яны былі Тваімі, і Ты даў іх Мне, і яны захавалі слова Тваё. Цяпер пазналі яны, што ўсё, што Ты Мне даў, паходзіць ад Цябе. Словы, якія Ты мне даў, Я перадаў ім, і яны прынялі іх і пазналі сапраўды, што Я ад Цябе выйшаў; і ўверылі, што Ты Мяне паслаў. Я за іх прашу, не прашу за сьвет, але за тых, каго Ты Мне даў, бо яны Твае. Бо ўсё Маё – Тваё, і Тваё – Маё, і ў іх Я ўславіўся. Я ўжо не на сьвеце, але яны яшчэ на сьвеце, а Я да Цябе іду. Ойча сьвяты, захавай іх у імені Тваім, якое Ты Мне даў, каб яны былі адно, як Мы. Пакуль Я быў на сьвеце, Я захаваў іх у імені Тваім, якое Ты Мне даў; і ўсьцярог іх, і ніхто з іх ня згінуў, апроч сына загубы, каб спраўдзілася Пісаньне. Але цяпер іду да Цябе, і кажу гэта, будучы яшчэ на сьвеце, каб Мая радасьць у іх была поўная. Я перадаў ім слова Тваё, і сьвет іх узьненавідзеў за тое, што яны не ад сьвету, як і Я не ад сьвету. Не прашу, каб Ты забраў іх са сьвету, але каб зьбярог ад злога. Яны не ад сьвету, як і Я не ад сьвету. Асьвяці іх праўдаю. Слова Тваё – праўда. Як Ты паслаў Мяне на сьвет, так Я іх паслаў на сьвет. За іх Я пасьвячаю сябе, каб і яны былі асьвячаныя ў праўдзе. Ня толькі за іх прашу, але і за тых, што дзякуючы іхняму слову ўвераць у Мяне; каб усе былі адно, як Ты, Ойча, ува Мне, і Я ў Табе, і каб яны былі адно ў нас, каб сьвет уверыў, што Ты паслаў Мяне. І славу, якую Ты Мне даў, Я даў ім, каб былі адно, як і Мы адно. Я ў іх, а Ты ўва Мне! Каб яны сталіся адно, каб сьвет пазнаў, што Ты паслаў Мяне і што Ты палюбіў іх так, як Ты палюбіў Мяне. Ойча, хачу, каб тыя, якіх Ты Мне даў, былі са Мною там, дзе Я, і каб бачылі славу Маю, якую Ты Мне даў перад заснаваньнем сьвету. Ойча справядлівы! Сьвет не пазнаў Цябе, але Я пазнаў Цябе, і яны пазналі, што Ты паслаў Мяне. Я аб'явіў ім Тваё імя і буду аб'яўляць, каб любоў, якою Ты Мяне палюбіў, у іх была і Я ў іх".
Сказаўшы гэта, Ісус са сваімі вучнямі выйшаў за ручай Кедрон. Там быў сад, у які ўвайшоў Ён і Ягоныя вучні.
Людзі: Слава доўгацярпеньню Твайму, Госпадзе!
Увага: Такі парадак захоўваецца пры чытаньні ўсіх наступных Евангельляў. Адразу пасьля Евангельля людзі пяюць (або чытаюць) антыфаны.
Антыфан 1
(Тон 1): Кіраўнікі народу змовіліся супраць Госпада і супраць памазанца Яго.
Яны беспадстаўна абвінавацілі мяне; Госпадзе, Госпадзе, не пакінь мяне.
Прынясем Хрысту чыстыя пачуцьці і, як прыяцелі Ягоныя, ахвяруем жыцьцё наша дзеля Яго. Не паддамося, як Юда празе багацьця, але з глыбіні сэрцаў нашых усклікнем: Ойча наш, што ў небе, выбаў нас ад злога.
Слава ... Цяпер ...
Багародзічны: Беззаганная Дзева, Багародзіца Марыя, Ты, стаўшыся маці, засталася Дзеваю. Малі Хрыста Бога нашага збавіць душы нашыя.
Антыфан 2
(Тон 6): Юда пабег да беззаконных кніжнікаў і сказаў: "Што дасьце мне за тое, што выдам вам Яго?". Ты ж сам стаяў нябачна сярод іх, калі яны чынілі змову супраць Цябе. Сэрцазнаўца, пашкадуй душы нашыя.
З любоўю і спагадаю будзем служыць Богу, як Марыя на вячэры. Не паддамося любові да грошай, як Юда, каб нам заўсёды быць з Хрыстом Богам.
Слава ... Цяпер ...
Багародзічны: Малі няспынна, Дзева, Сына Твайго, якога Ты невыказна нарадзіла, каб Ён у чалавекалюбстве сваім выбавіў ад бедаў тых, што прыбягаюць да Цябе.
Антыфан 3
(Тон 2): Калі Ты, чалавекалюбны Госпадзе, Лазара ўваскрасіў, дзеці гэбрэйскія пяялі славу Табе. Але беззаконны Юда не хацеў зразумець.
На вячэры Тваёй, Хрысьце, Ты сказаў вучням Тваім: "Адзін з вас прадасьць мяне". Але беззаконны Юда не хацеў зразумець.
Калі Ян спытаўся ў Цябе: "Хто прадасьць Цябе, Госпадзе?", Ты паказаў яго, даючы яму хлеб. Але беззаконны Юда не хацеў зразумець.
Калі Ты памыў ногі вучням Тваім, Ты, Хрысьце Божа, загадаў ім: "Рабіце і вы тое, што бачылі". Але беззаконны Юда не хацеў зразумець.
"Ня сьпіце і маліцеся, каб ня ўпасьці ў спакусу", – Ты, Хрысьце Божа наш, сказаў вучням сваім. Але беззаконны Юда не хацеў зразумець.
Слава ... Цяпер ...
Багародзічны: Збаў ад бедаў слуг Тваіх, Багародзіца, бо мы ўсе пасьля Бога да Цябе прыбягаем, як да нашай надзейнай сьцяны і заступніцы.
Малая літанія "Яшчэ і яшчэ ...".
Воклік: Бо Ты добры і чалавекалюбны Бог, і Табе славу аддаем, Айцу, і Сыну, і Сьвятому Духу, цяпер і заўсёды, і на вякі вякоў.
Сядальная песьня (Тон 7): На вячэры з вучнямі, ведаючы пра дамоўленую за Цябе цану, Ты выкрыў Юду. Ведаючы яго нераскаяным, Ты хацеў, каб усе зналі, што Ты дабравольна аддаеш сябе за вызваленьне сьвету. Доўгацярплівы Госпадзе, слава Табе.
Дыякан: І каб нам быць дастойнымі слухаць Сьвятое Евангельле Госпада Бога молім.
Людзі: Госпадзе, зьмілуйся; Госпадзе, зьмілуйся; Госпадзе, зьмілуйся.
Дыякан: Мудрасьць, устаньце, будзем слухаць Сьвятое Евангельле.
Сьвятар: Мір усім.
Людзі: І твайму духу.
Сьвятар: Чытаньне сьвятога Евангельля паводле Яна.
Людзі: Слава мукам Тваім, Госпадзе!
Дыякан: Слухайма ўважліва! |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Галерэя
